Wat was de aanleiding van je onderzoek?

Een groot probleem met de stages waar docenten tegen aanlopen is dat de studenten niet bezig zijn met de gestelde leerdoelen. Vaak weten de studenten niet hoe ze leerdoelen moeten maken. Ze zijn weinig geïnteresseerd in het behalen van deze leerdoelen. Volgens de docenten van het team nemen de studenten, tijdens de stage ook geen eigenaarschap op het gebied van deze leerdoelen. Tijdens een eerder onderzoek blijkt dat studenten leerdoelen die meetbaar zijn (bijvoorbeeld in een cijfer) makkelijker aanvaarden. Maar ook meer op waarde schatten dan leerdoelen die minder makkelijk meetbaar zijn (bijvoorbeeld ‘samenwerken’). Dit sluit niet aan bij de visie van het team. Het team wil juist wil dat studenten zich gaan ontwikkelen op leerdoelen die meer processen zijn dan meetbare kennis.

In welke context vond je onderzoek plaats (les, klas, team, school breed)?

De context van dit onderzoekt is het team Horeca en Facilitair. Echter kunnen de resultaten van het onderzoek ook door de andere teams ingezet worden om verbeteringen door te voeren.

Wat wilde je te weten komen?

Ik ben uitgegaan van twee hypotheses die ik in mijn onderzoek heb getoetst. De hypotheses zijn:

Werkhypothese deel 1: Door bewustwording over de verantwoordelijkheden, belangen, verwachtingen en rechten en plichten van de stakeholders zal de samenwerking in de stage beter verlopen. Het ontstaan van bewustwording is de taak en verantwoordelijkheid van de school/docent. Om de docenten op de juiste manier bewust te maken is een gedegen literair onderzoek voorwaardelijk.

Werkhypothese deel 2: Door het opstellen, bijstellen, controleren en evalueren van leerdoelen gericht op soft-skills, die op de juiste manier begeleid worden door de docent en de praktijkbegeleider, neemt de tevredenheid en de motivatie van de student over zijn of haar leeropbrengst op stage toe. Dit onderzoek richt zich op het opstellen van de leerdoelen in een gesprek met de student, docent en de praktijkbegeleider. Voor dit onderzoek wordt een gespreksscript ontwikkeld en getest in de praktijk. De hypothese is dat docenten en praktijkbegeleiders zien dat door het gespreksscript het opstellen van leerdoelen met de student makkelijker gaat en er goede leerdoelen ontstaan.

Wat wilde je opleveren?

De doelstelling van dit onderzoek is een instrument of werkwijze ontwikkelen die de samenwerking tussen praktijkbegeleiders en docenten vergroot. Er is gekozen voor een instrument dat kan ondersteunen bij het opstellen van SMART leerdoelen van een student tijdens de stageperiode. Een goed opgesteld leerdoel, is voorwaardelijk voor een succesvol proces waarbij het leerdoel wordt opgesteld. Er wordt gereflecteerd, er wordt feedback gegeven en het leerdoel wordt aangescherpt.  Het werken met leerdoelen als een proces, heeft als doel de student meer inzicht te geven in zijn of haar leeropbrengsten tijdens de stage en het geleerde meer zichtbaar te maken.

Hoe heb je je onderzoek aangepakt (informatie vinden, experts bevragen etc.)?

Vanuit het management en aan de hand van de resultaten van de onderwijsscan in 2020 kwam naar voren dat ons team moet verbeteren op het gebied van begeleiding. En initiatief in de stage van de niveau drie en vier studenten. Om antwoord te geven op deze vragen ben ik gestart met een literatuuronderzoek naar de mechanismen van stagebegeleiding. Aan de hand van de uitkomsten van dit onderzoek heb ik twee prototypes ontworpen: Een gespreksscript en een praatplaat.
De uitvoering van het prototype is redelijk goed verlopen. Bij een eerste stagegesprek tussen school, het bedrijf en de student, zijn veel administratieve zaken die moeten worden doorlopen. Daardoor was het soms lastig om voldoende aandacht te geven aan de gesprekshandleiding. Deze keer heb ik de studenten ook niet van tevoren kunnen inlichten, dus was het voor twee partijen nieuw. Daarnaast heeft corona het aantal studenten dat op stage was verminderd en heb ik minder data ontvangen dan ik van tevoren gehoopt had.

Waar liep je tegenaan?

Door de lockdown in de winter van 21/22 was het lastig om onderzoek te doen bij de stagebedrijven aangezien deze gesloten waren. Ik heb toen besloten mijn theoretische deel te vergroten en mijn praktische/designonderzoek door te schuiven naar het voorjaar. Daarom heb ik in plaats van twee kort-cyclische onderzoeken één groot onderzoek in twee delen geschreven. De uitvoering van het prototype is redelijk goed verlopen.

Daarnaast waren er praktische obstakels. Bij een eerste stagegesprek tussen school, het bedrijf en de student, zijn veel administratieve zaken die moeten worden doorlopen. Aandachtspunten naar aanleiding van het prototype voor de rest van het experiment zijn:

• Bereid de studenten voor op het gebruik van het prototype, spreek alvast met ze door wat ze moeten gaan doen.
• Neem de tijd voor het gesprek, ik heb nu steeds gesprekken van 30 minuten gevoerd, dit kan verlengd worden naar 60 minuten.

Wat gaf je energie?

De kort-cyclische onderzoeken ‘dwingen’ je als lid van het practoraat om de onderzoeken klein en praktisch te houden. Daardoor sta je eigenlijk meteen met je voeten in de aarde en ben je actief met je onderzoeksvraag bezig. Ik vond het heel leuk om mijn prototypes te testen en meteen resultaten terug te zien.  Daarnaast ben ik tijdens mijn onderzoek in contact gekomen met de app ontwikkelaars van Airoc. Met deze ontwikkelaars ga ik de volgende fase in en ga ik met de appontwikkelaars aan de slag om de prototypes te integreren in een app.

Wat hebben andere docenten aan je onderzoek?

De docenten van het team erkennen dat de begeleiding niet altijd vlekkeloos gaat. We zijn ons als team ervan bewust dat we de stagebezoeken niet allemaal op dezelfde manier doen. Dit kan tot verwarring leiden bij de studenten en de bedrijven. De ontwerpen die uit dit onderzoek komen kunnen de docenten ondersteunen bij het eerste gesprek. Daarnaast zorgt het gebruik van de ontwerpen ervoor dat er eenheid is in de start van de stage en daarmee van de begeleiding.