Desinformatie – Goed in gesprek over verkeerde informatie

Veel docenten in het mbo komen in hun onderwijspraktijk in aanraking met desinformatie. Op deze pagina vind je bruikbare informatie over desinformatie en lesmateriaal waarin de koppeling wordt gemaakt met de beroepspraktijk. De pagina is gemaakt in samenwerking met Beeld en Geluid, Netwerk Mediawijsheid en Kennisnet.

Meer over de campagne

Met de campagne ‘Goed in gesprek over verkeerde informatie’ willen we studenten weerbaar maken tegen desinformatie. De campagne is gericht op zorg- en welzijnsopleidingen en mediaopleidingen. Meer informatie is te vinden op: Goedingesprek.nl.
Luister ook onze podcast waarin Practor Wouter zelf goed in gesprek gaat met Tiktokker Marieke Kuypers. Of download hier de toolkit met alle benodigde materialen.

Lessen over desinformatie

Docenten van het Practoraat Mediawijsheid hebben lessen ontwikkeld over het thema desinformatie. Gebruik dit lesmateriaal om met studenten te zoeken naar antwoorden op vragen als: Hoe herken ik desinformatie? Wat is een betrouwbare bron? Hoe komt nieuws tot stand?

Desinformatie, misinformatie en malinformatie

Wat is desinformatie, misinformatie en malinformatie? Waarin verschillen deze drie van elkaar? In deze les leren de studenten dat op internet onjuiste informatie te vinden is.

Bekijk les

Desinformatie – wat is jouw rol?

In deze les bedenkt de student een campagne tegen desinformatie. Ook komt aan bod hoe politieke partijen naar desinformatie kijken.

Bekijk les

Grip op informatie | Les 1 | Betrouwbaarheid van bronnen

De studenten krijgen een artikel zonder bronvermelding. Ze bepalen zelf met behulp van andere bronnen hoe betrouwbaar de gedeelde informatie is.

Bekijk les

Alle lessen bekijken

Explainer video – Goed in gesprek over verkeerde informatie

Kübra Arslan van ROC van Amsterdam vertelt hoe je met studenten, die niet altijd beschikken over de vaardigheden om onjuiste informatie te herkennen, het gesprek kunt aangaan. Vaak is het voor docenten lastig om gesprekken en discussies in de juiste banen te leiden. Welke gesprekstechnieken kun je inzetten? En waar kun je op letten in je non-verbale communicatie?

Explainer video – Keuzebeïnvloeding

Maarten Walet van ROC TOP vertelt in deze explainer video hoe makkelijk jouw keuzes kunnen worden beïnvloed, vooral op internet. We hebben het idee dat we bewuste keuzes kunnen maken, maar uit onderzoek blijkt dat bedrijven door de informatie die ze van je hebben jouw keuzes makkelijk kunnen beïnvloeden. Maarten laat enkele technieken zien die van invloed zijn op jouw keuzes. Dit bespreekbaar maken in jouw les? Bekijk de les: De illusie van de eigen wil.

Explainer video – Betrouwbaarheid experts

Op internet en televisie zijn verschillende bronnen te vinden die van alles beweren. Maar hoe weet je welke bron je kunt vertrouwen en welke bron niet? En wat kun je doen als studenten jouw bronnen in twijfel trekken? In deze explainer video geeft Miriam van der Meiden van Mediacollege Amsterdam tips hoe je met studenten het gesprek kunt voeren over de betrouwbaarheid van experts. Bekijk hier ook de lessenserie: Grip op informatie

Explainer video – Werking van de journalistiek

De gevestigde media worden steeds vaker weggezet als fake news. In deze video geeft Marit Montsanto uitleg over het belang van betrouwbare en veelzijdige journalistiek voor de werking van een democratische samenleving. Marit wil jou als kijker uitdagen om in de klas het gesprek aan te gaan over de rol van de media en welke verbeteringen studenten voor zich zien. Wat moet er gebeuren om hen te betrekken bij de gevestigde media? Bekijk de les: Diversiteit in de media

Video’s over desinformatie

Bekijk het door ons geselecteerde aanbod van heldere video’s over desinformatie.

isdatechtzo.nl – Waarom geloven we nepnieuws?

TED-Ed – How false news can spread

NOS op 3 – Nepnieuws, wat betekent dat nou precies?

Vox – Why obvious lies make great propaganda

Mondiaal Nieuws – Wat is mis- of desinformatie?

Of ga naar beeldendengeluidopschool.nl

Lesmateriaal van onze partners

Hier vind je lesmateriaal over desinformatie dat door onze partners is ontwikkeld. Als je klikt op het aanbod word je direct naar hun website geleid.

Goed-in-Gesprek Challenge!

Hoe ga jij in gesprek met mensen die door desinformatie op het verkeerde been zijn gezet? In deze PowerPoint, ontwikkeld door Tiktokker Marieke Kuypers en onze samenwerkingspartners worden jij en je studenten uitgedaagd om tips, ideeën en eigen ervaringen te delen op social media via #goedingesprek.

Beeld en geluid

Interactieve workshops voor studenten en verdiepende trainingen voor docenten over nieuwsmedia, desinformatie, algoritmes en medialogica. Hoe beïnvloeden media ons, welke rol hebben we zelf in dit proces en wat zijn de gevolgen ervan voor de maatschappij?

isdatechtzo.nl

Herken jij een echt nepbericht? Wat is nepnieuw? En waarom geloven we erin? Op de website isdatechtzo.nl vind je informatie over de werking van nepnieuws en hoe je kunt herkennen of een bericht betrouwbaar is. Ook thema’s als deepfake en filterbubbel worden uitgelegd.

Al het lesmateriaal bekijken

Casussen en artikelen over desinformatie

We hebben een selectie gemaakt van relevante onderzoeken naar en artikelen over desinformatie. Daarnaast delen we casussen van het Netwerk Mediawijsheid.

Mediawijs omgaan met de oorlog in Oekraïne

De oorlog in Oekraïne raakt onze levens op heel veel manieren. Ook op het gebied van mediawijsheid. Denk bijvoorbeeld aan (de bewuste verspreiding van) nepnieuws, de impact van oorlogsbeelden op kijkers en je eigen digitale veiligheid. De oorlog is dan ook een actueel thema binnen Netwerk Mediawijsheid.

Verder lezen

Handreiking omgaan met desinformatie

Deze handreiking desinformatie van de rijksoverheid geeft handvatten om desinformatie te herkennen en om hierover in gesprek te gaan. De handreiking bundelt wetenschappelijke inzichten en is gebaseerd op ervaringen met desinformatie over coronavaccins. De lessen en tips zijn echter ook op andere onderwerpen toe te passen.

Verder lezen

Brengen sociale media ons meer kwaad dan goed?

Je hoeft de deur niet meer uit om de liefde te vinden, bij te praten met je collega of te discussiëren over de politiek. Sociale media bieden talloze mogelijkheden om te communiceren. Maar naast de mooie kanten, kan het ook een negatieve invloed op ons hebben. Zijn ‘social media’ eigenlijk wel zo sociaal?

Verder lezen

Waarom verspreidt misinformatie zich snel via Twitter

Sociale media spelen een belangrijke rol bij de verspreiding van misinformatie. Uit onderzoek blijkt dat Twitteraars retweeten zonder de bron van het bericht te bekijken. Ook verwijzen zij regelmatig naar artikelen zonder op de link te klikken en de achterliggende tekst te lezen. Toch is het verspreiden van misinformatie niet alleen de schuld van de gebruiker.

Verder lezen

Gids in de informatiestorm

De coronacrisis heeft de zwakke plekken in onze informatievoorziening pijnlijk blootgelegd. Tijdens de crisis nam de verspreiding van nepnieuws enorm toe en complottheorieën beleven hoogtijdagen. Hoe zorgen we als samenleving voor goed geïnformeerde burgers en hoe kunnen informatieprofessionals daarin een rol spelen?

Verder lezen

Journalistiek, ‘Nepnieuws’ & Desinformatie

‘Journalistiek, ‘Nepnieuws’ & Desinformatie: Handboek voor Journalistiek Onderwijs’ is bedoeld om aanstaande journalisten klaar te maken voor de ‘tegenaanval’ tegen des-, mis- en malinformatie. Hoe je de consequenties van de informatiewanorde die ook in Nederland ontstond rondom corona moet duiden, lees je in dit handboek.

Verder lezen

Deel jouw ervaringen!

We zijn erg benieuwd naar jouw ervaring met desinformatie binnen jouw onderwijspraktijk. Hoe ga jij het gesprek aan met je studenten? Waar loop je tegenaan? En welke tips heb je voor anderen?