Factchecken & online profilering politiek

De docenten van het Practoraat Mediawijsheid doen praktijkgericht onderzoek om nieuwe ideeën uit te proberen en kennis op te doen om de onderwijspraktijk te verbeteren. Benjamin Koolstra heeft onderzocht welke hulpmiddelen er zijn voor docenten om studenten te faciliteren bij het kritisch evalueren van politieke beloften op sociale media.

Download poster

Wat was de aanleiding van je onderzoek?

Als docent burgerschap merkte ik tijdens mijn lessen over politiek dat studenten vaak verwezen naar partijen die ze online hadden gezien. Bijvoorbeeld: Kok Chan (Nederland met een Plan) en Forum voor Democratie zijn allebei partijen die online veel aandacht krijgen. Wanneer ik naar politieke partijen vroeg, viel het me op dat studenten opvallend vaak deze partijen noemden, hoewel ze in het parlement nauwelijks of slechts minimaal vertegenwoordigd zijn.

Studenten komen veel van deze partijen tegen, maar stellen naar mijn mening te weinig kritische vragen over hen.

Het is belangrijk dat studenten kritisch blijven ten opzichte van politieke partijen en hoe deze zich online profileren. Ik wilde daarom iets ontwikkelen dat studenten zou helpen om een kritische houding aan te nemen.

In welke context vond je onderzoek plaats (les, klas, team, school breed)?

Mijn onderzoek was school breed, maar het eindproduct is voornamelijk in te zetten bij het vak burgerschap.

Wat wilde je te weten komen?

Hoe ik als docent studenten kan faciliteren om online content van politieke partijen, zoals de beloften die zij maken op sociale media, kritisch te beoordelen en hierbij een kritisch houding aan te nemen.

Wat wilde je opleveren?

Met de uitkomsten van mijn onderzoek wilde ik:

Effectieve strategieën en hulpmiddelen ontwikkelen voor docenten om studenten te faciliteren bij het kritisch evalueren van politieke beloften op sociale media;
Studenten aanleren om een kritische houding aan te nemen tegenover online reclame/campagnes.

Hoe heb je je onderzoek aangepakt (informatie vinden, experts bevragen etc.)?

Eerst heb ik met studenten besproken hoe zij komen tot het kiezen van een politieke partij. Toen ik hieruit begreep dat steeds meer jongeren afgaan op online content, ben ik informatie gaan zoeken over hoe ik studenten kan helpen bij het kritisch beoordelen van online content.

Hieronder een opsomming van verschillende bronnen die ik heb geraadpleegd:

Grip op algoritmische besluitvorming bij de overheid: De rol van de Eerste Kamer. (2021). In eerstekamer.nl. Rathenau Instituut. Geraadpleegd op 9 juni 2024, van https://www.eerstekamer.nl/intern_stuk/20210517/grip_op_algoritmische/document3/f=/vlivrfzyciz3.pdf
Universiteit van Amsterdam. (2023, 31 oktober). Nieuw onderzoek onthult perspectief van Nederlandse jongeren op politiek. https://www.uva.nl/shared-content/faculteiten/nl/faculteit-der-maatschappij-en-gedragswetenschappen/nieuws/2023/10/nieuw-onderzoek-onthult-perspectief-van-nederlandse-jongeren-op-politiek.html?cb
Meer transparantie nodig over microtargeting bij online politieke advertenties | Rathenau Instituut. (z.d.). https://www.rathenau.nl/nl/digitalisering/meer-transparantie-nodig-over-microtargeting-bij-online-politieke-advertentie

Waar liep je tegenaan?

Aan het begin liep ik tegen een specifiek probleem aan. Het probleem was duidelijk, maar ik was zoekende naar hoe ik dit kon vertalen naar iets praktisch waar docenten en studenten wat aan hebben.