• Toepassingen exploreren.
• Apparaten en software bedienen.
• Discussiëren over media.

Kunstmatige intelligentie (Ai).

• De student kan uitleggen hoe ChatGPT werkt, wat het kan en wat het niet kan;
• De student kan ChatGPT gebruiken;
• De student kan voor- of nadelen van het gebruik van AI binnen hun opleiding en werkveld bedenken.

Niet van toepassing.

Studenten hebben misschien wel eens gehoord over AI en ChatGPT, maar dit nog niet veel ingezet op hun opleiding. Voor de opdrachten in deze les is het nodig dat de studenten eerst een account aanmaken bij ChatGPT.

Let op: deze les is ontwikkeld voor de opleiding Mediavormgever en E-commerce designer. Voorbeelden zijn aan te passen naar andere opleidingen en vakgebieden.

Begin de les met uitleg over waarom je deze les geeft en wat de studenten ervan kunnen leren.

AI en ChatGPT zijn heel krachtige technieken die ontwerpers enorm in het ontwerpproces kunnen helpen. Omdat de technieken zo nieuw zijn, is het nog niet helemaal duidelijk wanneer, waarbij, hoe en waarom we ze toepassen. In deze les kijken we naar een heel bekende AI-applicatie: ChatGPT. We onderzoeken daarmee wat AI is, hoe ChatGPT werkt en wat dat voor ons kan betekenen. 

We maken in deze les niet alleen kennis met AI en ChatGPT maar onderzoeken ook hoe en wanneer we het op ons werk toe kunnen passen.

Basisprincipes van AI.
Activeer de voorkennis van studenten en bespreek met de groep:

• Wat kun je al over AI vertellen?
• Kun je uitleggen wat de afkorting ‘AI’ betekent?
• Kun je uitleggen wat AI is en wat het kan?

Deze antwoorden kun je klassikaal ophalen in een gesprek, of door studenten een woordweb te laten maken.

Artificial Intelligence (AI) ofwel kunstmatige intelligentie, is wanneer computers worden geprogrammeerd om taken uit te voeren die normaal gesproken menselijke intelligentie vereisen, zoals leren, redeneren en problemen oplossen. 

Wat is ChatGPT?
Stel nu dezelfde vragen over ChatGPT specifiek en haal op wat de groep daar al over weet.

ChatGPT staat voor ‘Chat Generative Pre-trained Transformer’.

Het is een slim computerprogramma in de vorm van een chatbot (wat is een chatbot) dat is getraind om met mensen te praten en vragen te beantwoorden. 

Hoe werkt het?
ChatGPT werkt door menselijke tekstvoorbeelden te bestuderen (zoals artikelen, boeken en websites op het internet),  en vervolgens begrijpelijke antwoorden te geven op basis van nieuwe ingevoerde vragen.

Waarom is het speciaal?
Wat ChatGPT echt speciaal maakt, is dat het niet alleen bepaalde antwoorden uit zijn ‘geheugen’ haalt zoals bijvoorbeeld een zoekmachine, maar het kan ook nieuwe dingen bedenken. Het kan creatief zijn, grappen maken of gedichten schrijven.

Wat kan ChatGPT doen? 
Je kunt het alles vragen! Of het nu gaat om huiswerk, vragen over de wereld, of gewoon een gezellig gesprek voeren, ChatGPT heeft een antwoord. 

Wat kan het niet doen? 
ChatGPT is getraind op bestaande informatie en zal het moeilijk vinden vragen over recente gebeurtenissen te beantwoorden. Daarnaast heeft het moeite met te gespecialiseerde technische vragen.  

Het is belangrijk om kritisch te blijven en de antwoorden te controleren, vooral bij belangrijke of gespecialiseerde onderwerpen. 

Om met ChatGPT in gesprek te gaan, geef je een instructie of opdracht. Dat heet een ‘prompt’. Het schrijven van een goede prompt voor ChatGPT vereist duidelijkheid en precisie, zodat het model begrijpt wat je van het antwoord verwacht. Hier zijn enkele tips voor het schrijven van een effectieve prompt:

Begin met een duidelijke instructie 
Start je prompt met een duidelijke instructie, bijvoorbeeld “Beschrijf…”, “Leg uit…”, “Geef voorbeelden van…”, enzovoort.

Wees precies
Formuleer je vraag of instructie zo precies mogelijk. Hoe duidelijker je bent, hoe beter het model kan reageren.

Test de prompt 
Experimenteer met verschillende formuleringen om te zien welke het gewenste resultaat oplevert. Je kunt de prompt aanpassen op basis van de respons van het model.

Wees geduldig
Als het antwoord van het model niet helemaal aan je verwachtingen voldoet, probeer dan de prompt aan te passen en opnieuw te proberen. 

Opdracht 1 (15 min.)
De studenten moeten de volgende twee prompts invoeren:

1. Vertel me over de geschiedenis van wetenschap.
2. Kun je een beknopt overzicht geven van belangrijke mijlpalen in de geschiedenis van wetenschap, van de oudheid tot nu?

Bespreek de volgende vragen:

1. Welke prompt vinden jullie beter? Waarom?
2. Wat voor soort antwoorden kregen jullie en hoe verschilden ze van elkaar?

De tweede prompt is specifiek, geeft context en bevat een duidelijke instructie voor het model om te volgen. Experimenteer daarmee en pas die principes aan op basis van je behoeften.

Opdracht 2  (10 min.)
Nu de studenten hebben uitgetest wat je met ChatGPT kan doen, moeten ze twee voorbeelden bedenken van schoolopdrachten waarbij ze ChatGPT kunnen inzetten. Als ze die hebben bedacht, moeten ze een prompt schrijven en uitproberen. Voorbeelden van opdrachten voor een ontwerper zijn:

• Onderzoek
• Ideeën-ontwikkeling
• Content development
• Project management/planning
• Schrijven van codes
• Presenteren

Opdracht 3 (15 min.)
De studenten bedenken in tweetallen twee argumenten voor of twee argumenten tegen het gebruik van AI in hun opleiding. Als ze er minstens twee hebben bedacht, verzamel je klassikaal de argumenten door steeds een tweetal aan het woord te laten. Bespreek telkens de argumenten die worden aangedragen klassikaal en laat erop reageren. Wat valt op? Welke conclusies trekken studenten?

Argumenten tegen het gebruik van AI en ChatGPT in je opleiding kunnen zijn:

• Afhankelijkheid (wanneer je AI vaak gebruikt leer je minder je eigen creativiteit aan te spreken);
• Eenvormigheid (AI baseert de uitkomsten op wat al bestaat, alles lijkt op elkaar);
• Individualiteit (jouw unieke kijk op de wereld levert ook unieke ontwerpen op);
• Verantwoordelijkheid en kritisch denken (overmatig vertrouwen in AI belemmert je kritisch denken en daarmee de verantwoordelijkheid voor je resultaten).

Argumenten voor het gebruik van AI en ChatGPT in je opleiding kunnen zijn:

• Snelheid (je komt sneller op ideeën en maakt eenvoudiger prototypes waardoor je eerder feedback kunt krijgen);
• Toegang tot informatie (je hebt toegang tot grote hoeveelheden informatie, waardoor je kennis wordt vergroot en je makkelijker in contact met nieuwe ideeën komt);
• Automatiseren (door bepaalde processen te automatiseren met AI, zoals het schrijven van codes of samenvattingen, kun je meer tijd aan andere taken besteden);
• Voorbereiding op de toekomst (effectief toepassen van AI in het ontwerpproces wordt een basisvaardigheid van de ontwerper).

Geef de studenten even de tijd om na te denken over de volgende vragen:

1. Wat heb jij in deze les geleerd wat je nog niet wist?
2. Hoe ga jij AI en ChatGPT in de toekomst gebruiken?

De antwoorden kun je ophalen door studenten om de beurt het woord te geven en kort stil te staan bij de antwoorden.

* De voorwaarden voor het gebruik van generatieve ai als ChatGPT en DALL.E worden vaak gewijzigd. Dit kan bijvoorbeeld inhouden dat gratis gebruik van de diensten wordt beperkt.