Informatiezoekvaardigheden.
Studenten gebruiken het internet dagelijks om aan informatie te komen. Hierbij gaan de studenten niet bewust om met het auteursrecht.
Om de les actief te starten is het leuk om met stellingen te beginnen over wat de studenten verstaan onder de term plagiaat. Denk aan stellingen als:
- Korte of lange stukken tekst uit een bron kopiëren zonder de bron te vermelden is plagiaat (ja)
- Ik heb zelf wel eens plagiaat gepleegd
- Ik neem wel eens letterlijk dingen over van wikipedia of scholieren.com
- Het coveren van een liedje is plagiaat (nee)
- Een citaat in een boek met bronvermelding is plagiaat (nee)
- Een citaat in een boek zonder bronvermelding is plagiaat (ja)
- Iets rechtstreeks overnemen van Wikipedia is plagiaat (ja)
- Namaak van merkkleding is ook plagiaat (ja)
- Plagiaat is een vorm van stelen (ja)
- Een tv-serie maken over het levensverhaal van Johan Cruijff is plagiaat (nee)
- Staatsieportret koning is plagiaat: Wat vind jij?
- Ruimte voor eigen inbreng van studenten
Wat is plagiaat?
Plagiaat of letterdieverij is het overnemen van andermans werk zonder correcte bronvermelding. Hierbij wordt een werk van literatuur, wetenschap of kunst gebruikt en vervolgens gepubliceerd of vermenigvuldigd zonder vermelding van de oorspronkelijke auteur, waarbij de pleger van het plagiaat het doet voorkomen alsof dit zijn eigen oorspronkelijke werk is.
Opdracht
Plagiaat bestaat in vele soorten en maten. Niet alleen in werkstukken of in muziek. Maar er zijn nog veel meer verschillende vormen van plagiaat. Plagiaat kan onder andere voorkomen bij:
- Films
- Muziek
- Games
- Logo’s
- Kunst
- Wetenschap
- Scholieren
- TV-formats
Kies vijf van de hierboven beschreven genres en zoek bij elk genre een voorbeeld van plagiaat. Als je plagiaat in een ander genre weet mag je die ook beschrijven. Schrijf over elk gevonden plagiaat op:
- Waarom het plagiaat is;
- Wat je ervan vindt. Ben je het er mee eens?
- Moet de dader gestraft worden? En wat is dan de reden?
- Hoe zou je het kunnen voorkomen?
Zorg dat je tijdens het beschrijven van de verschillende vormen van plagiaat, ook zelf op de plagiaatregels let. Schrijf niets letterlijk over en vermeldt de bron waar je de informatie vandaan hebt. Kijk voor de regels op bijvoorbeeld Scholieren.com of Scribbr of bespreek de regels in de klas. Om preventief hiermee om te gaan, geeft deze site een aantal tips.
Vergelijk jouw gevonden plagiaten met die van de je buurman/buurvrouw en bekijk de verschillen en overeenkomsten. Kijk kritisch naar elkaars werk, hebben jullie niet per ongeluk zelf ook plagiaat gepleegd in de geschreven stukken? Een voorbeeld van plagiaat is het voorval met het logo van IAMSTERDAM.
Verdiepingsopdracht
Laat studenten ook kennismaken met een plagiaat checker. Dit is een hulpmiddel om te controleren hoeveel tekst is overgenomen van andere bronnen. In dit artikel worden vijf tools vergeleken. De studenten kiezen één van de genoemde tools uit en uploaden de tekst die zij voor de vorige opdracht hebben geschreven. Hoeveel plagiaat wordt er gevonden?
In MS Word zit ook een plagiaat checker. Bovenin rechts staat de functie ‘editor’. Wanneer je hierop klikt verschijnt er rechts een menu, waarbij de optie ‘overeenkomstigheid’ staat. Door erop te klikken worden overeenkomsten met andere onlinebronnen gecontroleerd. Je kunt er ook voor kiezen de student met deze plagiaat checker te laten controleren.
Is er iets overgenomen? Hoe kan de tekst worden herschreven zodat er geen sprake meer is van plagiaat?
Vraag in de klas wat de studenten het meest opvallende voorbeeld van plagiaat vinden. Waarom? Ga eventueel na de werkvorm nog dieper in op de gevolgen van het plegen van plagiaat.