JE HEBT ONS GEHACKT

emoji

Dan is deze conferentie echt wat voor jou!

Broodjeaapverhaal

Via internet wordt veel gedeeld en je moet kritisch zijn op wat je leest en ziet. Met de tips in deze les leren de studenten waar ze op kunnen letten en wat een broodjeaapverhaal precies is.

Broodjeaapverhaal
Tijdsduur:
60 min.
Mbo-niveau:
3 | 4
Benodigdheden:
-
In te zetten bij:
Burgerschap | Mediawijsheid

Competentie

Thema

Nieuws en informatie verwerken.

 

Lesdoelen

  • De student kan met behulp van vragen/criteria beoordelen of een bron betrouwbaar is;
  • De student kan zelf een (verzonnen) nieuwsitem maken.

Te leveren producten

Presentatie met (broodjeaap)verhalen.

Beginsituatie

De studenten zijn actief op het internet en gebruiken diverse bronnen voor informatie. In dit gebruik wordt niet of nauwelijks gekeken naar de betrouwbaarheid van een bron of verhaal.

Vooruitkijken - 15 min

Bekijk samen het fragment in Pauw waar Sylvana Simons vertelt over de uitspraak van Trump: ‘Als ik ooit president wordt. Dan ga ik voor de Republikeinen die zijn het domst.’ Pauw vraagt zich hardop af of de uitspraak van Simons correct is en later in het programma corrigeert hij haar.

Bespreek met de klas of zij ook wel eens gehad hebben dat ze in dit soort nepverhalen zijn getrapt. Je kunt de volgende vragen aan de studenten stellen:

  • Welke broodjeaapverhalen ken jij?
  • Hoe check jij of je (nieuws)bronnen echt zijn of niet?
  • Is het jou wel eens overkomen dat je in een broodjeaapverhaal bent getrapt?

Bespreek de tips van David van Marlen. Hoe onderscheid je nu een echt filmpje van een nep filmpje?

  1. Gebruik je gezonde verstand. Als je denkt: dit kan niet, dan is het waarschijnlijk nep.
  2. Bekijk wie het filmpje ingezonden heeft. Als er heel weinig informatie over de maker te vinden is en er weinig filmpjes door hem of haar zijn gemaakt, dan is het waarschijnlijk nep. Heeft de inzender al heel veel filmpjes op zijn naam staan, dan is de kans dat het filmpje echt is groter.
  3. Kijk naar de details: zitten er veel close-ups of speciale effecten in, dan is het filmpje waarschijnlijk ook nep.
  4. Als er producten of merken duidelijk in beeld zijn, dan is het waarschijnlijk een nepfilmpje, afkomstig van een bedrijf.

Toon vervolgens het fragment van de nepbomaanslag in Bagdad. Bespreek met de klas: is dit echt of niet?

Wil je nog verder ingaan op het beoordelen van nieuws en meer tips over hoe je kunt inschatten of iets waar is of niet? Laat studenten dan deze kennisstory van de NPO bekijken.

Uitvoering - 45 min

Opdracht

Verdeel studenten in groepjes van drie of vier. Geef ze de opdracht om een nieuwsitem te verzinnen dat een broodjeaapverhaal of om een item te zoeken dat waargebeurd is. Zij weten als groepje of het verhaal waar is, maar communiceren dat niet naar andere groepjes.

Geef studenten dertig minuten om dit uit te werken in tekst, mogelijk ook beeld opgenomen met hun telefoon, of door het bewerken van een foto.

Laat de groepen in maximaal vijf minuten aan elkaar presenteren wat hun verhaal is. De rest van de klas mag bepalen of het een broodjeaapverhaal is of de waarheid en waarom zij dat denken.

Tip: Voor het bijhouden van de tijd kun je de edutool Classroomscreen gebruiken.


Opdracht vereenvoudigd

Verdeel studenten in groepjes van drie of vier. Geef ze de opdracht om een nieuwsitem te verzinnen dat een broodjeaapverhaal of de waarheid kan zijn. Zij weten als groepje of het verhaal waar is, maar communiceren dat niet naar andere groepjes. Als ze een titel hebben bedacht en over dit item kunnen vertellen, presenteert elke groep hun item voor de klas. De rest van de klas bepaalt dan of het een broodjeaapverhaal is of de waarheid en waarom zij dat denken.


Verdiepingsopdracht

Als de studenten naast het bedenken van nepnieuws verder aan de slag willen met dit thema, heeft de BBC een leuke game ontwikkeld. Dit spel heeft als doel om te laten zien hoe moeilijk het kan zijn om in te schatten wat echt en wat nepnieuws is. De studenten kunnen aan de slag met dit spel en na elk level (ongeveer tien minuten) even bespreken waar ze tegenaan liepen en wat ze ervan vonden.

Tip: Het spel is Engelstalig maar rechtsonder in de video’s kun je Nederlandse ondertiteling aanzetten.


 

Terugkijken - 0 min

Laat na elke presentatie enkele studenten reageren:

  • Wat denk je dat dit verhaal is, een broodjeaapverhaal of een echt verhaal? Waarom denk je dat?
  • Wat vind je van het verhaal? Is het goed bedacht? Is de groep creatief geweest?

De studenten vertellen of het verhaal echt is of niet en hoe ze te werk zijn gegaan. Geef als docent feedback op het proces en op het resultaat.

 

Dit is een product van het Practoraat Mediawijsheid. Onze lessen vallen onder de Creative commons licentie