Toepassingen exploreren.

Apparaten en software bedienen.

Kunstmatige intelligentie.

• De student kan uitleggen wat ChatGPT is;
• De student kan laten zien hoe je ChatGPT kunt gebruiken;
• De student kan effectieve prompts bedenken voor ChatGPT.

Elke student plaatst op de Padlet een goede prompt en beschrijft waarom deze prompt helpt bij het ontwikkelen van een product. Studenten geven elkaar feedback via Padlet op de prompt en doen verbetersuggesties.

De student heeft weleens over ChatGPT* gehoord, maar er zelf nog niet of amper mee geëxperimenteerd. Deze les is bedoeld om studenten kennis te laten maken met kunstmatige intelligentie en hoe je dat kunt inzetten voor school.

Dit is de eerste les uit de lessenreeks ‘AI verkennen’.
Les 1 | Ontdekken met ChatGPT
Les 2 | Beeldcreatie met DALL-E en Midjourney
Les 3 | Pitch perfect met ChatGPT, DALL-E en Midjourney

Om erachter te komen wat studenten al weten over kunstmatige intelligentie zoals ChatGPT, speel je het woordassociatie-spel. Laat de studenten in een kring zitten en noem een woord gerelateerd aan AI, zoals ‘computer’. De volgende student moet dan zo snel mogelijk een woord noemen dat te maken heeft met het vorige woord, bijvoorbeeld ‘chatbot’. Ga zo door totdat alle studenten een woord hebben genoemd. Woorden waaraan je kan denken: ‘chatbot’, ‘kunstmatige intelligentie’, ‘virtual reality’, ‘big data’, ‘robots’, ‘Siri’, ‘computer’, ’technologie’, ‘internet’, ‘mobiel’, ‘sociale media’, etc.

Na het woordassociatiespel stel je met een digitale quiztool (zoals LessonUp) aan de klas de volgende vragen:

• Wie kent ChatGPT? (ja/nee of smiley-vraag)
• Wie heeft ChatGPT weleens gebruikt voor school of werk? (ja/nee of smiley-vraag)

Bespreek de antwoorden klassikaal en leg daarna uit wat ChatGPT is. ChatGPT is een computerprogramma dat kan luisteren en schrijven zoals mensen dat kunnen. Het is ook wel een ’taalmodel’ van OpenAI, een onderzoeksbedrijf gespecialiseerd in kunstmatige intelligentie. Het bedrijf heeft eerder al GPT-3 en DALL-E uitgebracht. ChatGPT is getraind op (miljarden!) tekstregels van het internet. Het kan antwoorden genereren via kunstmatige intelligentie, vergelijkbaar met het zoeken op Google. Je kunt ChatGPT vragen stellen via een chatbot, wat handig is omdat je dan dieper in kunt gaan op jouw vraag door door te vragen. Om de juiste antwoorden te krijgen, moet je de juiste ‘prompts’ invoeren (dat zijn zeer specifieke vragen of teksten die je invoert). Hoe beter je prompts, hoe beter je antwoorden. Er zijn ook online tools om zo goed mogelijke prompts mee te genereren (zie Wikipedia voor meer informatie).

ChatGPT kan gebruikt worden voor veel verschillende dingen, zoals het maken van een voedingsschema, het schrijven van een gedicht en het genereren van een idee voor een filmpje.

Vraag middels een digitale woordwolk aan de klas:

• Kan je uitleggen in je eigen woorden wat ChatGPT is?
• En kan je bedenken waar je ChatGPT voor kan inzetten als student? 

Toon deze video ‘Alexander Klöpping laat zien hoe kunstmatige intelligentie een opiniestuk schrijft | Op1’ (2 min.). Bespreek de antwoorden klassikaal en leg daarna uit wat AI is. AI staat voor kunstmatige intelligentie. Het is een verzamelnaam voor technologieën waarmee computers en robots zelfstandig taken kunnen uitvoeren die normaal gesproken menselijke intelligentie vereisen, zoals herkennen, begrijpen en beslissen.

Drie voorbeelden van AI:

1. De zoekfunctie van Google, waarbij het zoekalgoritme antwoorden genereert op basis van jouw zoekopdracht.
2. Spraakassistenten, zoals Siri en Google Assistant. Je kan de assistent vragen stellen en opdrachten geven, zoals het afspelen van muziek of het stellen van een wekker. De spraakassistenten gebruiken AI om te begrijpen wat je zegt en hierop te reageren.
3. Videogames, zoals FIFA en Fortnite. Hierbij worden tegenstanders en computergestuurde personages aangedreven door AI, die ervoor zorgt dat ze realistisch bewegen en reageren op de speler.

Tips voor de docent:

• Je zou in plaats van deze uitleg ook deze video ‘Ben jij straks werkloos door AI?’ van NOS op 3 kunnen kijken met de studenten.
• Of deze video over het trainen van AI en waarom daar mensen voor nodig zijn van NOS op 3.
• Ook zou je deze video kunnen kijken; t/m 7:20 min. wordt ChatGPT duidelijk uitgelegd.
• Ook kan je thema’s als algoritmes en robots behandelen door klassikaal gebruik te maken van npokennis.nl, bijv. door een NPO Kennis ‘story’ zoals deze ‘Wie bepaalt wat ik zie op mijn tijdlijn?’: https://npokennis.nl/story/43/wie-bepaalt-wat-ik-zie-op-mijn-tijdlijn
• Zie hier de tutorial ‘Hoe werkt ChatGPT? – 10. concrete toepassingen’, en ontdek wat je allemaal kan met ChatGPT
• Voor verdieping in het thema ‘chatbots’ kun je ook deze ‘story’ van NPO Kennis kijken over chatbots.

Vraag middels een digitale woordwolk aan de klas:

• ChatGPT is net als de Google-zoekfunctie een vorm van AI ofwel kunstmatige intelligentie. Met welke AI heb jij al dagelijks te maken denk je?
• Ok… dus eigenlijk kan je alles door ChatGPT laten maken? (Antwoord ‘Ja’ of ‘Nee’)
• Vraag in een woordwolk, een open vraag of bespreek klassikaal: “Waarom heb je ‘ja’ of ‘nee’ geantwoord?”

Maar is ChatGPT dan perfect? Niet helemaal. Je hebt namelijk voorkennis, vaardigheden en kennis van wat de beste prompts zijn nodig om goede info uit ChatGPT te krijgen. Ook moet je er rekening mee houden dat ChatGPT alle kennis van al bestaand materiaal op internet haalt. Wat zou daar het risico van kunnen zijn? (Nepnieuws of dat je niet weet welke bronnen er zijn gebruikt).

Je hebt jouw eigen denkvermogen dus echt nodig om de kwaliteit die ChatGPT levert te kunnen beoordelen. Daarom is het van belang dat je dat blijft ontwikkelen. ChatGPT is wél een handige tool om te gebruiken in combinatie met jouw eigen kennis en (creatieve) vaardigheden, bijvoorbeeld om goede ideeën op te doen of teksten te laten verbeteren.

Opdracht 1 (15 min.)

De studenten gaan zelf op ontdekking uit met ChatGPT. Met behulp van dit werkblad geef je instructies en gaan de studenten aan het werk. Studenten maken een account aan en oefenen met enkele prompts. Je kunt de instructie printen en uitdelen of delen via de ELO.

Opdracht 1 eindigt met een korte reflectie over de ervaringen met ChatGPT. Zet een Padlet klaar met het format muur, zodat studenten hun reflectie hierop kunnen delen. Zet de Padlet op het grote scherm, zodat je klassikaal kunt bespreken wat de studenten van het werken met ChatGPT vonden.

Opdracht 2 (20 min.)

Om ChatGPT goed te benutten en de juiste antwoorden te krijgen, heb je goede prompts nodig. Met prompts worden de specifieke zoekopdrachten bedoeld die je ChatGPT geeft. De studenten gaan nu oefenen met het bedenken van de juiste prompts voor de zoekopdracht. Op het werkblad staat de instructie voor opdracht 2.

Zorg dat er op de Padlet ook ruimte is voor opdracht 2, of maak een tweede bord aan. De studenten delen een screenshot van een creatieve prompt en geven elkaar feedback hierop. Zorg dat de instellingen in Padlet zo staan dat studenten elkaar feedback kunnen geven en verbetersuggesties kunnen doen op de prompts van medestudenten. Bespreek de creatieve prompts en feedback weer klassikaal.

De studenten blikken terug op de les door hun mening als prompt in ChatGPT in te voeren. Vraag enkele studenten hun reactie die ze van ChatGPT kregen te delen in de groep.

* De voorwaarden voor het gebruik van generatieve ai als ChatGPT en DALL.E worden vaak gewijzigd. Dit kan bijvoorbeeld inhouden dat gratis gebruik van de diensten wordt beperkt.