Wat was de aanleiding van je onderzoek?

Bij de opleiding Mediavormgever vinden we het belangrijk dat onze studenten tijdens presentaties hun keuzes ten aanzien van het ontwerpproces kunnen onderbouwen. In het vakgebied van de mediavormgever is onderbouwing een belangrijke vaardigheid. Hiermee kan je de klant meenemen in het proces en overtuigen van de gemaakte keuzes. De reden voor mijn onderzoek is dat studenten presentaties op school vaak als stressvol ervaren.

In mijn onderzoek wilde ik graag nagaan welke specifieke aspecten van presentaties de grootste uitdaging vormen. Na het afnemen van een enquête, waarin ik mij gefocust heb op twee aspecten; de voorbereiding van de presentatie en de presentatie zelf, ontdekte ik dat de voorbereiding een even grote uitdaging vormde als het presenteren zelf. De grootste uitdaging in de voorbereiding bleek “het beknopt en helder uitleggen van keuzes” te zijn. Aangezien dit een belangrijke vaardigheid is in het vakgebied, was dit de reden voor mij om in het verdere onderzoek op dit aspect van presenteren te focussen.

In welke context vond je onderzoek plaats (les, klas, team, school breed)?

Het onderzoek vond plaats binnen de context van de afdeling Mediavormgever in de leerjaren 2 en 4 van het Mediacollege te Amsterdam.

Wat wilde je te weten komen?

Met mijn onderzoek wilde ik aantonen wat mogelijke uitdagingen en belemmeringen zijn t.a.v. presenteren en welke specifieke aspecten van presenteren bij de student de meeste stress veroorzaakt.

Wat wilde je opleveren?

Met de uitkomsten van mijn onderzoek wilde ik een handreiking ontwikkelen voor docenten met aanbevelingen en richtlijnen voor het gebruik van educatieve tools om presentatieangst te verminderen en de prestaties van studenten te verbeteren.

Hoe heb je je onderzoek aangepakt (informatie vinden, experts bevragen etc.)?

Ik heb meerdere bronnen geraadpleegd, zowel online als offline, om meer inzicht te krijgen in wat presentatieangst is. Daarnaast heb ik een enquête afgenomen onder tweede- en vierdejaars studenten van de opleiding Mediavormgever. De bevindingen uit deze enquêtes waren doorslaggevend voor het ontwikkelen van een les voor het tweede leerjaar Mediavormgever, waarin AI de rol van mentor aanneemt.

Ik heb uitgebreid onderzoek en testen uitgevoerd om te beoordelen of AI met de juiste prompt de student kan ondersteunen in het stellen van denkvragen met betrekking tot zijn eigen onderbouwing. De lesinhoud helpt de student met behulp van AI-denkvragen te genereren die zijn kritisch denken stimuleren, met als doel zijn eigen onderbouwing aan te scherpen waar nodig.

Het resultaat na de les is dat studenten aangeven in het algemeen vaker AI te willen gebruiken in de voorbereiding om op die manier zekerder te zijn van zijn onderbouwingen. In dit onderzoek was er geen tijd om specifiek te meten of de lessen ook daadwerkelijk leidden tot een vermindering van de presentatiestress. Desalniettemin gaf een deel van de studenten aan dat hun onderbouwing verbeterd was na de les.

Waar liep je tegenaan?

Het onderwerp presentatieangst is erg breed. Tijdens mijn research ontdekte ik dat veel aspecten van presenteren moeilijk weg te nemen zijn voor mijn doelgroep. Studenten vinden het erg eng om te presenteren wanneer ze “in beeld” zijn en mensen naar hen kijken. Dit heeft wellicht te maken met onzekerheid of angst om in het openbaar te spreken. Dit zijn interessante aspecten van presenteren, maar geen onderwerpen waarmee ik binnen het Practoraat Mediawijsheid aan de slag kon.

In samenwerking met een onderwijskundige heb ik daarom besloten om een enquête af te nemen om te achterhalen welke andere aspecten van presenteren een uitdaging vormen voor de studenten. De enquête leverde veel bruikbare informatie op. Wat het aanvankelijk lastig maakte om verder te gaan, was dat ik twijfelde welke handreiking ik wilde aanreiken voor docent en student ten aanzien van het verminderen van presentatieangst.

Wat gaf je energie? 

Het is een onderwerp waarvan ik als docent weet dat mijn studenten hier echt stress bij ervaren. De wetenschap dat ik met mijn onderzoek iets kan betekenen om die stress weg te nemen, was een grote motivatie voor mij. De bereidheid van mijn collega bij het practoraat om als critical friend mee te lezen, evenals de aanmoediging en coaching vanuit het Practoraat Mediawijsheid, hebben mij energie gegeven.

Wat hebben andere docenten aan je onderzoek?

Het uiteindelijke product is een les waarin je als docent de student begeleidt in het kritisch leren kijken naar zijn onderbouwing ten aanzien van een opdracht door middel van AI. Ik hoop enerzijds dat dit docenten helpt om AI als tool in een les in te zetten. De manier waarop AI in de rol van mentor wordt gezet, is een andere manier waarop je AI kan inzetten om het kritisch denkvermogen van de student te ontwikkelen. Anderzijds hoop ik dat deze les docenten helpt om studenten beter te begeleiden bij het voorbereiden en geven van presentaties, waardoor ze hun presentatievaardigheden en zelfvertrouwen verbeteren.