• Media doorgronden.
• Informatie vinden.
• Discussiëren over media.

• Privacy;
• Informatiezoekvaardigheden;
• Omgaan met sociale media.

• De student kan vertellen wat het verschijnsel nepnieuws is;
• De student kan uitleggen dat de term nepnieuws de lading van misleiding via internet/ social media niet dekt omdat het ook om andere vormen van communicatie gaat die niet onder de kop ‘Nieuws’ passen;
• De student kan nepnieuws en andere vormen van misleiding herkennen met behulp van de aangereikte methode.

Een overzicht van verschillende voorbeelden van nepnieuws, waarbij het doel, de maker en reden centraal staan.

Studenten kunnen vaak snel iets geloven dat op internet verschijnt en vooral als het veel gedeeld wordt.

Je hoort tegenwoordig steeds vaker de term nepnieuws opduiken. Bij deze opdracht leren de studenten wat nepnieuws precies is, waarom er nepnieuws is, wie nepnieuws verspreiden en wat je kunt doen om nepnieuws te herkennen.

Stel de volgende vragen:

1. Wat is volgens jou nepnieuws?
2. Ben je wel eens nepnieuws tegengekomen waar je in eerste instantie van dacht dat het echt was? Geef een voorbeeld.

Kunnen ze nog drie voorbeelden geven van nepnieuws?

Bespreek kort de antwoorden.

Optie: Laat studenten hun gevonden nepnieuws-voorbeelden delen op een Padlet en bespreek dan klassikaal. Zo kan iedereen de voorbeelden van elkaar zien.

Bekijk de volgende film op Youtube en bespreek de volgende vragen:

1. Zou jij in het nepnieuws van deze studenten getrapt zijn? Licht je antwoord toe.

2. Welke strategieën worden toegepast door deze studenten om het nepnieuws geloofwaardig te maken?

Doe de test over het herkennen van nepnieuws van de Volkskrant en bespreek de volgende vragen:

3. Hoeveel krantenkoppen had jij goed geraden?

4. Bekijk de onderstaande voorbeelden van nepnieuws en beantwoord de vragen bij het nieuws:

Bijna kwart van Nederlandse 40-plussers lijdt aan ernstige haaruitval – Metronieuws

• Is het nieuws voor jou op het eerste gezicht geloofwaardig?
• Wie heeft het nieuws gemaakt? Dat is niet persé de krant of de website waar het nieuws te vinden is. Nieuws wordt vaak gemaakt door een partij en kant en klaar aangeboden aan een persbureau die het verspreidt onder kranten en nieuwssites.
• Met welk doel zou de maker van het nieuws gemaakt kunnen hebben?
• Is het nieuws bij meerdere bronnen te vinden? Zoek naar meer sites of kranten waar dit nieuws te vinden zou kunnen zijn.

Driekwart Nederlanders luncht nog steeds het liefst met broodje kaas – RTL Nieuws 

• Is het nieuws voor jou op het eerste gezicht geloofwaardig?
• Wie heeft het nieuws gemaakt? Dat is niet per se de krant of de website waar het nieuws te vinden is. Nieuws wordt vaak gemaakt door een partij en kant en klaar aangeboden aan een persbureau die het verspreid onder kranten en nieuwssites.
• Met welk doel zou de maker van het nieuws het gemaakt kunnen hebben?
• Is het nieuws bij meerdere bronnen te vinden? Zoek naar meer sites of kranten waar dit nieuws te vinden zou kunnen zijn.

Witte huis: media liegen over inauguratie – Metronieuws

Deze is wat lastig om te bepalen wat het nieuws is maar de kern is dat president Trump zegt dat bij zijn aanstelling in 2017 het meeste publiek ooit kwam kijken. Verschillende kranten lieten foto’s zien waarbij je duidelijk minder publiek ziet.

• Is het nieuws voor jou op het eerste gezicht geloofwaardig?
• Wie heeft het nieuws gemaakt? In dit geval dus mensen rondom Trump.
• Met welk doel zou de maker van het nieuws het gemaakt kunnen hebben?
• Is het nieuws bij meerdere bronnen te vinden? Zoek naar meer sites of kranten waar dit nieuws te vinden zou kunnen zijn.

7. Zoek op internet drie voorbeelden van nepnieuws omtrent het Corona virus, klimaatcrisis of 5G- netwerk. Beantwoord per nieuwsitem dezelfde vragen:

• Is het nieuws voor jou op het eerste gezicht geloofwaardig?
• Wie heeft het nieuws gemaakt? Dat is niet per se de krant of de website waar het nieuws te vinden is. Nieuws wordt vaak gemaakt door een partij en kant en klaar aangeboden aan een persbureau die het verspreid onder kranten en nieuwssites.
• Met welk doel zou de maker van het nieuws het gemaakt kunnen hebben
• Is het nieuws bij meerdere bronnen te vinden? Zoek naar meer sites of kranten waar dit nieuws te vinden zou kunnen zijn.

Verdiepende opdracht

Geef inzicht in wat deepfake is.

https://www.youtube.com/watch?v=cQ54GDm1eL0
https://www.youtube.com/watch?v=3vHvOyZ0GbY

Herhaal de opdracht met voorbeelden van deepfake.

Bespreek met de studenten:

Wat was nieuw voor jou?

1. Wat wist je al?
2. Ben je anders gaan kijken naar nieuws?

Wat ga je vanaf vandaag anders doen?