Studenten hebben eventueel les 1: de illusie van de eigen wil gevolgd over hoe hun keuzes worden beïnvloed.
Studenten zijn zich niet bewust welke data wordt verzameld door bedrijven en op welke schaal dat gebeurt. Ook zijn ze zich er niet van bewust wat er met die data gebeurt of waarom deze data zo waardevol zijn.
Les 3 gaat verder in op wat databedrijven doen met de verzamelde data.
Introduceer de stelling: ‘data is het nieuwe goud’. Wat betekent dit eigenlijk? Wat doen databedrijven? Bedenk het met elkaar of zoek het op.
Klassikaal bespreken (5-10 min.)
- Wie heeft er een bonuskaart? (of andere kortingskaart)
- Waarom heb je een bonuskaart? Wat is voor jou het nut van een bonuskaart?
- Welke informatie krijgt Albert Heijn over jou doordat je een bonuskaart gebruikt?
Bespreek in groepjes (15 min.)
Bedenk in groepjes welke informatie Albert Heijn zou kunnen verzamelen door de dingen die je koopt. (Denk aan wat je lekker zou vinden, wat je hobby’s kunnen zijn, hoe oud je bent, in welke levensfase je zit enz.)
- Wat je koopt
- Tijdstip van winkelen
- Waar je winkelt
- Hoe lang je er over doet
- Gevoeligheid voor aanbiedingen
Je kunt het ook omdraaien. Dat is gemakkelijker. Hoe ziet de boodschappenlijst eruit van:
- De alleenstaande vader van 35 met een baan als sportinstructeur.
- De oma van 80 die in een bejaardenflat woont, van katten houdt en van roddelen met medebewoonsters.
Klassikaal bespreken (10 min.)
Bedenk andere stereotypes en wat ze specifiek voor koopgedrag laten zien.
Deel met elkaar welke spullen ‘verraden’ wie je bent.
Kijk ‘de grote dataroof’ van Tegenlicht vanaf 7:46. Target wil weten wanneer een vrouw zwanger is. Hoe doen ze dat?
Licht eventueel toe aan de hand van de inhoud van dit artikel van New York Times Magazine:
Discussie: Waarom wil Target weten of je zwanger bent?
Uitvoering – deel 2
Klassikaal bespreken (5 min.)
Als je een kind krijgt word je (tijdelijk) een gemakzuchtige consument. Mensen die net een kind hebben gekregen zijn moe, gelukkig, emotioneel en beschermend naar vrouw en kind. Dat is precies de staat waarin je gemakkelijk geld uitgeeft. Neem voorbeelden door met de klas.
Opdracht in groepen (20 min.)
Bedenk andere situaties waarin je een gemakkelijke consument kan zijn. Maak een moodboard van de situatie die jouw groep heeft bedacht. Probeer in je moodboard een situatie uit te beelden maar ook consumentengedrag waar je in de betreffende situatie gevoelig voor bent.
Geef voorbeelden van situaties en consumentengedrag/advertenties die daar bij passen.
Ziek |
Geneesmiddelen, voedingssupplementen |
Verkering/relatie uit. |
Comfortproducten, verwenproducten, schoonheidsproducten |
Nieuwe baan |
Kleding |
Pas verhuisd |
Doe het zelf en inrichting, verzekeringen |
Pas getrouwd |
Etc. |
Je gaat op vakantie/ je krijgt vakantiegeld |
Etc. |
Nabespreken moodboards (10 min.)
Raad van elkaar welke situatie op jouw moodboard wordt uitgebeeld en welk consumentengedrag daar bij hoort.
Verdiepende opdracht
A: als je in je toekomstige beroep te maken krijgt met klanten
Kijk naar de opleiding die je zelf volgt. Is er bij het beroep dat je gaat uitoefenen sprake van een klant? Wat zou jij of jouw toekomstige werkgever willen weten over zijn klanten?
Voer een onderzoek uit naar wat jouw stagebedrijf aan data verzamelt over zijn klanten en met welk doel, of welke klantinformatie waardevol zou kunnen zijn voor jouw stagebedrijf.
B: Maak twee groepen.
Groep A: Bedenk argumenten waarom het jou voordeel zou kunnen opleveren dat bedrijven informatie over jou verzamelen en deze gebruiken om geld aan jou te verdienen.
Groep B: Bedenk argumenten waarom het voor jou nadelig is dat dat bedrijven informatie over jou verzamelen en deze gebruiken om geld aan jou te verdienen.
Discussieer met elkaar en probeer elkaar zodanig te overtuigen.
Bespreek met elkaar de nieuwe inzichten met de studenten.
- Bij welk moodboard past je eigen consumentengedrag?
- Voor wie levert de bonuskaart meer op, voor jou of voor Albert Heijn?